Fundacja a stowarzyszenie – zobacz czym się różnią

Najczęściej i najchętniej zakładanymi działalnościami pozarządowymi są stowarzyszenia i fundacje. Wielu z nas jednak nie widzi różnicy między tymi dwoma formami bezpłatnej i bezinteresownej pomocy. Przecież oba podmioty działają non profitowo i są nastawione na rozwój lub pomoc. Różnice są jednak diametralne. Rożni je nie tylko sposób ich powstania, zamierzone cele, sposób zarządzania ale także nadzór zewnętrzny jaki sprawuje nad nimi państwo.

Czym jest fundacja?

Fundacje są powoływane dla celów społecznych lub gospodarczo użytecznych. Mają zabezpieczenie w postaci majątku, który przeznaczony jest na realizację zamierzeń fundacji, które pochodzi od określonego darczyńcy – fundatora, który określa wysokość tego majątku w oświadczeniu potwierdzonym podpisem notariusza, bądź w testamencie. Majątkiem mogą być pieniądze, papiery wartościowe, a także nieruchomości i rzeczy ruchome. Moment wpisania danej fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego jest chwilą uzyskania przez nią osobowości prawnej.

Jak działa fundacja?

Każda fundacja po uzyskaniu osobowości prawnej musi powołać do życia zarząd, który będzie koordynował jej działalność, czyli realizację zamierzonych celów i opiekę nad majątkiem. Nie istnieje tu konieczność powoływania komisji rewizyjnej, ale w w dobrym tonie jest jej istnienie. Działalność fundacji polega na rozdysponowaniu majątku fundatora na cel, który będzie użyteczny publicznie. Celami tymi może być rozwój kultury, edukacji, opieka zdrowotna, a także rozwój gospodarki, oświaty itp.

Działalność fundacji nadzorują ministrowie (odpowiedni do profilu fundacji) i starostowie (właściwi ze względu na lokalizację fundacji). Każda fundacja co roku ma też obowiązek złożenia szczegółowego raportu ministrowi, któremu podlega.

Co to jest stowarzyszenie?

Ze stowarzyszeniem sprawa ma się trochę inaczej. Tworzyć je może grupa przynajmniej 15 przyjaciół, współpracowników czy zwolenników jakiejś idei. Ważne jest to, aby osoby zakładające stowarzyszenie miały pewien ściśle określony cel i chciały go osiągnąć np. grupa fascynatów kolei chce zapobiec wyburzeniu zabytkowego dworca lub fani literatury chcą uświadamiać społeczeństwo poprzez organizowanie różnego rodzaju spotkań literackich połączonych z koncertem lub zlotu fanów danego gatunku.

Do założenia stowarzyszenia nie jest potrzebny majątek. Warunkiem jego istnienia na jest praca na rzecz społeczeństwa – nawet na rzecz samych członków stowarzyszenia ale praca ta nie może przynosić żadnych profitów w postaci pieniędzy. Cechami każdego stowarzyszenia musi być dobrowolność, samorządność, trwałość i niezarobkowy cel.

Jak działa stowarzyszenie?

Każde stowarzyszenie musi być zarządzane w sposób demokratyczny tzn, że aby cokolwiek ustalić musi zostać zebrane walne zgromadzenie członków stowarzyszenia, którzy głosują jawnie. W ten sposób wybrany prezes i jego zastępca , którzy są zobowiązani do wywiązywania się z podjętych obowiązków przed resztą członków stowarzyszenia i komisją rewizyjną złożoną z członków.

Działalność fundacji monitorują starostowie i prezydenci miast na prawach powiatu. Stowarzyszenia w odróżnieniu do fundacji nie mają obowiązku składania raportu organom nadzorującym ich pracę.

Prawne uwarunkowania działania fundacji i stowarzyszenia

Zarówno fundacja, jak i stowarzyszenie mają podstawę prawną., którymi kolejno są – Ustawa o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. (Dz. U. z 1991 r., Nr 46, poz. 203) i Ustawa Prawo o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z późn. zm.). Praca w obu podmiotach opiera się na wolontariacie.